سیستم اعلام حریق متعارف یکی از اصلی‌ترین ابزارهای ایمنی در ساختمان‌هاست که وظیفه تشخیص و اعلام وجود آتش یا دود را بر عهده دارد. این سیستم‌ها سال‌هاست در پروژه‌های اداری، مسکونی و صنعتی استفاده می‌شوند و برندهایی مانند سیستم اعلام حریق الکس با کیفیت بالا و خدمات مطمئن، سهم بزرگی در تأمین امنیت ساختمان‌ها دارند. سادگی نصب، هزینه اقتصادی و کارایی مطلوب، این سیستم‌ها را به انتخابی هوشمندانه برای بسیاری از کارفرمایان تبدیل کرده است.
تعریف و عملکرد سیستم اعلام حریق متعارف
سیستم اعلام حریق متعارف (Conventional Fire Alarm) بر پایه تقسیم ساختمان به نواحی یا زون‌های مشخص طراحی می‌شود. این رویکرد متفاوت از سیستم‌های پیشرفته‌تر است که تک‌تک تجهیزات را آدرس‌دهی می‌کنند. در سیستم متعارف، ساختمان به مناطقی تقسیم می‌شود که هر منطقه یا “زون” مجموعه‌ای از آشکارسازها و تجهیزات اعلام خطر را در خود جای داده است. هر زون شامل تعدادی دتکتور دود، دتکتور حرارتی، شستی اعلام حریق و آژیر هشدار است.
هنگامی که آتش‌سوزی رخ می‌دهد، دتکتور مربوطه در آن زون فعال شده و سیگنال را به پنل مرکزی ارسال می‌کند. پنل مرکزی، پس از دریافت این سیگنال، محل وقوع حریق را تنها در سطح زون مربوطه نمایش می‌دهد. این بدان معناست که اپراتور متوجه می‌شود حریق در “زون شماره 3” رخ داده است، اما نمی‌تواند بگوید کدام دتکتور خاص فعال شده است. این ویژگی اصلی‌ترین تفاوت آن با سیستم‌های آدرس‌پذیر است.
این نوع سیستم‌ها برای ساختمان‌هایی با متراژ متوسط، پلن‌های ساده و محدودیت‌های بودجه‌ای بسیار کاربردی هستند. آن‌ها یک لایه ایمنی ضروری و مطمئن را فراهم می‌کنند که برای بسیاری از کاربری‌های استاندارد کافی است.
اجزا و ساختار سیستم اعلام حریق متعارف
یک سیستم اعلام حریق متعارف برای عملکرد صحیح خود به مجموعه‌ای از تجهیزات الکترونیکی و مکانیکی متکی است که در کنار هم شبکه ایمنی ساختمان را تشکیل می‌دهند. اجزای کلیدی این سیستم‌ها عبارتند از:
پنل مرکزی
این پنل، مغز سیستم است. وظیفه اصلی آن دریافت سیگنال‌های الکتریکی از تمامی دتکتورها و شستی‌های متصل به هر زون است. پنل مرکزی وظیفه نظارت مداوم بر وضعیت سیم‌کشی و تغذیه را دارد. در صورت تشخیص وضعیت خطا (مانند قطع سیم یا از کار افتادن دتکتور) یا وضعیت اعلام خطر (آتش‌سوزی)، دستورات لازم را برای فعال‌سازی آژیرها صادر می‌کند و مکان تقریبی حادثه (شماره زون) را روی نمایشگر خود نشان می‌دهد. کیفیت پنل‌های سیستم اعلام حریق الکس به دلیل استفاده از قطعات با دوام و مدارهای حفاظتی پیشرفته، بسیار بالاست.
دتکتورها
این حسگرها، اولین خط دفاعی سیستم هستند و شامل انواع دتکتور دود از نوع اپتیکال یا پرتویی برای تشخیص ذرات معلق ناشی از احتراق استفاده می‌کنند. دتکتور حرارتی در مناطقی که احتمال دود کاذب وجود دارد (مانند آشپزخانه‌ها)، از این دتکتورها استفاده می‌شود که بر اساس رسیدن دما به یک حد معین (معمولاً 57 یا 68 درجه سانتی‌گراد) فعال می‌شوند. دتکتور حرارتی این دتکتورها فعال می‌شوند اگر دما در مدت زمان کوتاه، به میزان غیرطبیعی افزایش یابد (مثلاً 8 درجه در دقیقه).
شستی اعلام حریق
تجهیزاتی هستند که به صورت دستی توسط افراد در محل نصب می‌شوند. در صورت مشاهده آتش‌سوزی، کاربر با شکستن شیشه یا فشار دادن اهرم، مستقیماً سیگنال اضطراری را به پنل مرکزی ارسال می‌کند. اگر میخواهید اطلاعات کامل درمورد شستی اعلام حریق و کاربردها، نحوه نصب آن بدانید مقاله آن را مطالعه کنید.
تجهیزات هشدار
این تجهیزات شامل آژیرهای صوتی (Sounder) با دسی‌بل بالا و فلاشر‌های نوری (Strobe Light) هستند که برای اطلاع‌رسانی بصری و صوتی به افراد حاضر در ساختمان فعال می‌شوند.
تمامی این اجزا در برند معتبر سیستم اعلام حریق الکس با استانداردهای جهانی (مانند EN54) تولید و تست می‌شوند و دوام بالایی در شرایط مختلف محیطی دارند.
بیشتر بخوانید: سیستم اعلام حریق آدرس پذیر چیست؟
مزایا و اهمیت سیستم اعلام حریق متعارف
انتخاب سیستم اعلام حریق متعارف، با در نظر گرفتن نیازهای واقعی پروژه، مزایای قابل توجهی به همراه دارد:
هزینه اقتصادی: خرید و نصب این سیستم‌ها به دلیل سادگی مدارها و عدم نیاز به ماژول‌های پردازش مرکزی پیچیده، با کمترین هزینه نسبت به سیستم‌های پیشرفته‌تر انجام می‌شود. این امر آن را برای پروژه‌های با بودجه محدود بسیار جذاب می‌سازد.
اعتمادپذیری بالا : این فناوری سال‌هاست که امتحان خود را پس داده است. عملکرد آن در شرایط مختلف پایدار و قابل اعتماد است.
نگهداری آسان: به دلیل ماهیت زون‌بندی، عیب‌یابی مشکلات (مانند اتصال کوتاه یا قطعی) نسبتاً ساده است و نیاز به تخصص بسیار عمیق برای سرویس دوره‌ای ندارد.
پوشش مناسب ایمنی: برای فضاهایی که صرفاً نیاز به اعلام خطر کلی برای تخلیه سریع دارند (مانند مدارس، دفاتر کوچک و مجتمع‌های مسکونی)، این سیستم پوشش ایمنی کاملی را فراهم می‌کند.
به‌کارگیری سیستم اعلام حریق الکس در پروژه‌های متعارف، با استفاده از قطعات با کیفیت تضمین شده، باعث کاهش خطرات جانی و مالی و افزایش سطح اطمینان در زمان بروز حادثه می‌شود. دوام قطعات و مقاومت آن‌ها در برابر نوسانات ولتاژ از نکات بارز محصولات این برند است.
نحوه نصب و طراحی سیستم اعلام حریق متعارف
فاز طراحی سیستم اعلام حریق متعارف، نقشی حیاتی در اثربخشی نهایی سیستم ایفا می‌کند. از آنجایی که سیستم متعارف تنها زون را اعلام می‌کند، تقسیم‌بندی دقیق فضاهای ساختمان به زون‌های منطقی، اهمیت دوچندان پیدا می‌کند.
مراحل طراحی و نصب
تقسیم‌بندی زون‌ها: ساختمان بر اساس کاربری، طبقات، یا بلوک‌های ساختمانی به زون‌های مجزا تقسیم می‌شود. هدف این است که هر زون مساحتی مشخص و محدود را پوشش دهد (به عنوان مثال، یک زون نباید کل یک طبقه بزرگ را شامل شود، بلکه بهتر است به دو یا چند بخش کوچک‌تر تقسیم شود).
انتخاب تجهیزات: تعداد و نوع دتکتورها (دود، حرارت، ترکیبی) بر اساس ریسک هر فضا (مثل انبار، اتاق سرور، راهرو یا پارکینگ) تعیین می‌شود.
نصب فیزیکی: نصب صحیح دتکتورها و شستی‌ها باید طبق فواصل تعیین شده توسط استانداردها انجام گیرد. به عنوان مثال، استاندارد NFPA 72 فواصل نصب دتکتورها را در سقف‌های صاف مشخص می‌کند. شستی‌ها باید در مسیرهای خروجی و در ارتفاع استاندارد نصب شوند.
سیم‌کشی و نقشه‌کشی: دتکتورها در هر زون به صورت موازی به سیم‌کشی مرکزی زون متصل می‌شوند و سپس سیم‌کشی هر زون به ترمینال‌های اختصاصی خود در پنل مرکزی متصل می‌شود.
برنامه‌ریزی پنل: پنل مرکزی باید با در نظر گرفتن مقاومت‌ها و مشخصات الکتریکی تجهیزات متصل، منطق عملکردی خود را تنظیم کند.
در پروژه‌هایی که بودجه محدودی دارند یا نیاز به سیستم ساده ولی مطمئن وجود دارد، سیستم اعلام حریق متعارف الکس انتخابی اقتصادی و حرفه‌ای محسوب می‌شود. این سیستم‌ها قابلیت نصب سریع و نگهداری آسان دارند و برای فضاهای اداری کوچک، مجتمع‌های مسکونی، انبارهای استاندارد و فضاهای تجاری کوچک عالی هستند.
شرکت ایران اطفا مجری مطمئن و با تجربه برای نصب و راه‌اندازی سیستم‌های اعلام حریق و اطفاء حریق و سیستم مدیریت دود میباشد ایران اطفا به شما کمک می‌کند تا در برابر آتش‌سوزی‌ها ایمن باشید. بهترین قیمت، بالاترین کیفیت را با ما تجربه کنید.
استانداردها و الزامات قانونی نصب سیستم اعلام حریق
نصب سیستم‌های اعلام حریق در اغلب کشورهای جهان، از جمله ایران، تابع مقررات سختگیرانه ملی است. مطابق آیین‌نامه‌های وزارت مسکن و شهرسازی و همچنین دستورالعمل‌های سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی، نصب سیستم اعلام حریق برای ساختمان‌های مسکونی با تعداد طبقات مشخص، اداری، تجاری، بیمارستان‌ها و مراکز تجمعی واجب است.
استانداردهای بین‌المللی: تجهیزات باید دارای تأییدیه‌های بین‌المللی مانند EN54 (استاندارد اروپایی تجهیزات اعلام و اطفا حریق) باشند.
تأییدیه سازمان آتش‌نشانی: طرح‌ها و تجهیزات مورد استفاده باید پیش از اجرا مورد تأیید کارشناسان سازمان آتش‌نشانی قرار گیرند و پس از نصب، تست نهایی شوند.
پوشش کامل: سیستم باید تمام فضاهای مورد نظر (شامل راه‌پله‌ها، آسانسورها، موتورخانه‌ها و فضاهای اصلی) را پوشش دهد.
بیشتر بخوانید: چرا انتخاب اعلام حریق الکس هوشمندانه است؟
استفاده از برندهای معتبر مانند سیستم اعلام حریق الکس تضمین می‌کند که تجهیزات مورد استفاده دارای گواهینامه‌های لازم هستند و مطابق با آخرین تغییرات استانداردهای ایمنی و شهرداری تولید شده‌اند، که این امر دریافت تأییدیه‌های لازم از مراجع صنعتی و شهرداری را تسهیل می‌نماید.
نقش سیستم اعلام حریق الکس در ارتقای ایمنی
شرکت الکس خود را به عنوان یک تأمین‌کننده تجهیزات اعلام حریق با تمرکز بر استانداردهای سختگیرانه اروپایی (EN54) و مدیریت کیفیت ISO معرفی کرده است. پنل‌های کنترل، دتکتورها و آژیرهای الکس برای ارائه دقت بالا، نویز الکتریکی کم و عمر طولانی طراحی شده‌اند.
نویز پذیری کم: مدارهای پیشرفته، احتمال هشدارهای کاذب ناشی از تداخلات الکترومغناطیسی را به حداقل می‌رساند.
مصرف بهینه انرژی: در حالت آماده‌باش، جریان بسیار کمی مصرف می‌کنند که عمر باتری پشتیبان را افزایش می‌دهد.
قابلیت توسعه: یکی از مزایای کلیدی سیستم اعلام حریق الکس در مدل‌های متعارف این است که زیرساخت سیم‌کشی آن‌ها اغلب قابلیت ارتقاء آسان به سیستم‌های نیمه‌هوشمند یا آدرس‌پذیر را در آینده فراهم می‌آورد، بدون نیاز به تعویض کامل کابل‌کشی‌های زیرساختی.
این ویژگی‌ها باعث شده تا محصولات الکس در بخش پروژه‌هایی که به دنبال ایمنی مطمئن با دید اقتصادی هستند، به انتخابی پیشرو تبدیل شوند.
استفاده از سیستم اعلام حریق متعارف در هر پروژه ساختمانی، گامی حیاتی در تأمین امنیت جانی و مالی ساکنین و تجهیزات محسوب می‌شود. این سیستم‌ها با ارائه عملکردی ثابت و اقتصادی، بار اصلی ایمنی در سازه‌های متوسط را به دوش می‌کشند. انتخاب برندهای معتبر و با کیفیت مانند سیستم اعلام حریق الکس تضمین‌کننده عملکرد دقیق، دوام بالا و سهولت در نگهداری سیستم در طول عمر مفید آن است.
برای اطمینان از بالاترین سطح حفاظت و انطباق کامل با استانداردها، طراحی، انتخاب تجهیزات، و نصب سیستم اعلام حریق متعارف باید همواره توسط مهندسان و متخصصان دارای صلاحیت انجام پذیرد، با گروه مهندسی ایران اطفا بهترین راهکار هوشمند اعلام حریق را متناسب با نیاز پروژه با بالاترین کیفیت را تجربه میکنید.
سوالات پرتکرار (FAQ)
تفاوت اصلی سیستم اعلام حریق متعارف با آدرس‌پذیر چیست؟
تفاوت اصلی در نحوه گزارش‌دهی است. سیستم متعارف اعلام خطر را در سطح “زون” (ناحیه) گزارش می‌دهد، اما سیستم آدرس‌پذیر محل دقیق هر سنسور فعال شده را روی پنل نمایش می‌دهد.
آیا سیستم اعلام حریق الکس برای ساختمان‌های بزرگ مناسب است؟
بله، سیستم‌های متعارف الکس برای پوشش فضاهای بزرگ طراحی شده‌اند و می‌توانند تا تعداد مشخصی زون (بسته به مدل پنل) را پشتیبانی کنند. با این حال، برای ساختمان‌های بسیار بزرگ و مرتفع، سیستم‌های آدرس‌پذیر توصیه می‌شوند.
چگونه می‌توان از سلامت سیستم اعلام حریق اطمینان یافت؟
با اجرای تست‌های دوره‌ای ماهانه توسط پرسنل و بازرسی فنی سالانه توسط متخصصان. همچنین، بررسی مداوم وضعیت باتری پشتیبان بسیار حیاتی است. برند الکس برای تسهیل این امر، راهنمای جامعی برای تست ایمنی ارائه می‌دهد.
آیا نصب سیستم اعلام حریق متعارف نیاز به تخصص دارد؟
اگرچه نصب آن از نظر منطقی ساده‌تر از سیستم‌های آدرس‌پذیر است، اما برای اطمینان از رعایت کامل استانداردهای NFPA و سازمان آتش‌نشانی و همچنین تنظیم صحیح امپدانس‌ها و مقاومت‌ها، باید حتماً توسط تکنسین‌های مجاز انجام شود.
هزینه نصب سیستم اعلام حریق متعارف الکس چقدر است؟
هزینه نهایی بر اساس عواملی چون متراژ ساختمان، تعداد زون‌های مورد نیاز، نوع دتکتورها (دود یا حرارت) و طول کابل‌کشی متغیر است. به طور کلی، در مقایسه با سیستم‌های آدرس‌پذیر، هزینه اولیه نصب آن به مراتب اقتصادی‌تر خواهد بود.
هنوز دیدگاهی ثبت نشده است.