آتشسوزی یکی از خطرناکترین و غیرقابل پیشبینیترین حوادثی است که میتواند در هر مکان و زمانی رخ دهد. اهمیت اطفا حریق آمادگی برای شرایط اضطراری و داشتن وسائل مناسب فرار از آتش بهویژه در ساختمانهای عمومی، تجاری و مسکونی با تراکم بالای جمعیت انکارناپذیر است. در بسیاری از مواقع، آتشسوزی به سرعت گسترش مییابد و در صورت عدم اتخاذ تدابیر مناسب، میتواند منجر به تلفات جانی و خسارات مالی زیادی شود.
تجهیزات فرار اضطراری هنگام آتش سوزی
وسائل فرار اضطراری از آتش میبایست شامل تجهیزات و سازوکارهایی باشد که به مردم این امکان را میدهد تا در سریعترین زمان ممکن و با کمترین خطر از مکانهای درگیر با آتش خارج شوند. این وسائل باید نهتنها به قابلیت دسترسی افراد در شرایط بحرانی اهمیت دهند، بلکه طراحی آنها نیز باید به گونهای باشد که در مواقع هولناک، افراد را به سرعت به نقاط ایمن هدایت کند.
درب ها
مسیرهای فرار نباید دارای درگاه و دهانه هایی باشند که جریان افراد را محدود کنند. درب های مسیرهای اصلی فرار باید به سمت خروجی باز شوند. درب های ورودی بایستی حداقل 75 سانتی متر عرض داشته باشند، اگرچه بر اساس یک قانون کلی عرض بیش از 1 متر مطلوب است. درب های ضد آتش، بخشی جدایی ناپذیر از وسائل فرار هستند. آنها دو کاربرد دارند.
1. درب های کنترل دود در برابر آتش مقاوم نیستند ، اما از انتشار دود جلوگیری می کنند. کنترل و مدیریت دود بسیار اهمیت دارد.
2. درب های ضد حریق در حالی که حاوی دود نیز هستند. می تواند 20 دقیقه، 30 دقیقه، 45 دقیقه، 60 دقیقه و یا 90 دقیقه در برابر آتش مقاومت کند که با توجه به ارتفاع و حساسیت الزامات شهرداری در شهرهای مختلف متفاوت می باشد. درب های ضد حریق فولادی تا 240 دقیقه می توانند در برابر آتش سوزی و حریق مقاومت کنند.
درب های ضد حریق باید به راحتی باز شوند ، مجهز به دستگاه های بسته شدن اتوماتیک و دارای صفحه شیشه ای هستند. همه نوع درب های ضد حریق باید همیشه بسته باشند. معمول است که درب های آتش سوزی گوه دار یا باز شده دیده شوند و این عمل باید متوقف شود مگر اینکه درب توسط یک گیره مغناطیسی باز شود که هنگام باز شدن درب، با صدای زنگ هشدار می دهد.
بیشتر بخوانید: پیشگیری و راه های کنترل حریق
روشنایی اضطراری
روشنایی اضطراری که حتی با وجود اینکه مدارهای اصلی روشنایی خاموش شده اند ، کار میکند، باید به گونه ای باشد که علائم خروج اضطراری قابل مشاهده باشد و تغییرات جهت علائم، و سطح کف را روشن کند. همچنین در نواحی بزرگ باز یا در مواردی که لازم است فرآیندهای خطرناک تعطیل شود مورد نیاز است. چنین روشنایی ممکن است به شکل نور قرض گرفته شده از لامپ بیرون خیابان ارائه شود ، و این قابل قبول است. همه مکانها به چنین تاسیساتی نیاز ندارند، در مشاغل کوچک با خطر آتش سوزی کم یا معمولی ، تامین چراغ قوه کافی است ، به شرطی که پرسنل با چیدمان کف آشنا باشند و چراغ قوه ها حفظ و نگهداری شوند.
علائم خروجی و جهت دار
مسیرهای فرار باید به وضوح مشخص شوند. این امر به ویژه در مواردی که سایت ها برای دسترسی عموم باز هستند صادق است. این علائمی که مردی در حال دویدن را نشان می دهد در سراسر اروپا و دیگر قسمت های جهان معمول است. آنها از زمینه سبز مستطیل شکل و یک نوار سفید برای نشان دادن مسیر فرار استفاده می کنند. علائم باید برای هر نقطه در سطح کف قابل مشاهده باشد ،که ممکن است نیاز به استفاده از علائم آویزان داشته باشد. در حالت ایده آل همه علائم خروج و
خروج اضطراری باید توسط چراغ ها یا به صورت نورتاب در تابلوهای تاریک روشن شوند.
نقاط تجمع ایمن
راه های فرار به نقطه تجمع ایمن منتهی می شوند این محل معمولاً محل ایمنی بیرون ساختمان در هوای آزاد و به دور از هرگونه خطر اضافی ناشی از آتش سوزی است. با این حال ممکن است مکانی با ایمنی نسبی، در یک منطقه حفاظت شده از آتش مانند راه پله یا راهرو ایمن باشد.
راه های فرار به نقطه تجمع ایمن منتهی می شوند این محل معمولاً محل ایمنی بیرون ساختمان در هوای آزاد و به دور از هرگونه خطر اضافی ناشی از آتش سوزی است. با این حال ممکن است مکانی با ایمنی نسبی، در یک منطقه حفاظت شده از آتش، مانند راه پله یا راهرو ایمن باشد. در مواردی که از یک مکان ایمن نسبی به عنوان نقطه تجمع ایمن استفاده می شود ، این مکان باید با دقت طراحی شود تا اطمینان حاصل شود که پرسنل این منطقه در صورت آتش سوزی به اندازه کافی محافظت می شوند. به عنوان مثال، داشتن راههای فرار به هوای آزاد و اطمینان از اینکه ساختمان دارای 30 دقیقه مقاومت در برابر آتش است. نقاط تجمع ایمن باید برای هر منطقه از محل کار تعیین شود و مکان و مسیر فرار به آنها به وضوح نشان داده شود.
روش های اجرایی تخلیه اضطراری
سازمان ها باید طرح تخلیه اضطراری داشته باشند برای مواقعی که تخلیه محل کار لازم است. این باید تخلیه سریع به نقاط تجمع را، پس از فراخوان، تضمین کند. همه کارکنان بایستی با روش تخلیه اظطراری و مسیرهای فرار در سرتاسر ساختمان آشنایی داشته باشند.
کارمندان باید در خصوص اینکه در حین آتش سوزی چه کاری باید انجام دهند آموزش دیده باشند معمولا در آموزش توجیهی این مسئله پوشش داده می شود. طرح تخلیه اضطراری محل کار، بایستی در محل برجسته ای که منافع بازدیدکنندگان را تامین می کند، نصب گردد. هرگونه تخلیه باید منظم و به گونه ای انجام شود که امکانات فرار، به عنوان مثال مسیر فرار ، بتواند گنجایش تعداد افرادی که از آن عبور می کنند را داشته باشد. علاوه بر این ، در جایی که تعداد زیادی از مردم حضور دارند ، این روش همچنین باید از وحشت جلوگیری کند زیرا این امر تخلیه را کند کرده و ممکن است جان انسان ها را از بین ببرد. تجمع انبوه، باعث ازدحام می شود و احتمالاً جریان تخلیه را کند می کند. یکی از روش های اجتناب از این امر تخلیه زون بندی شده است، جایی که تخلیه توسط یک بخش یا طبقه در یک زمان انجام می شود. بخش ها بایستی به صورت متوالی تخلیه شوند و بخشی که در معرض بالاترین ریسک قرار دارد، در ابتدا محل را ترک کنند.
افسران آتشنشانی
بسیار مهم است که اعلام حریق به موقع انجام شود. مسئولیت اقدامات در زمان آتش به افراد خاصی واگذار شود. همه محل های کاری باید مأموران یا ناظران آتش نشانی تعیین شده و آموزش دیده داشته باشند که مسئول اقدامات زیر هستند:
- اطمینان از اینکه تمامی کارکنان و بازدیدکنندگان و غیره از مسیر فرار تعیین شده، ترک می کنند.
- جستجو در همه نواحی، شامل سرویس های بهداشتی برای اطمینان از اینکه منطقه تمیز و بدون مانع است.
- اطمینان از اینکه مسیرهای فرار از حریق همیشه باز و تمیز نگه داشته می شوند.
- اطمینان از اینکه همه درب ها و پنجره ها در هنگام ترک محل، بسته می شوند.
- انجام حضور و غیاب در محل تجمع ایمن.
- دیدار با آتش نشانی در بدو ورود و اطلاع رسانی به آنها از تمامی جزئیات مربوطه.
علاوه بر این، در محل هایی که تعداد زیادی ساکن دارد یا در جایی که خطر آتش سوزی زیاد است ممکن است پرسنل آموزش دیده ای باشند که کمک های اولیه و آتش نشانی را انجام دهند. آنها همچنین یک فرد ارشد معرفی شده مثل افسر ایمنی یا مدیر ارشد خواهند داشت که مسئول تمام جنبه های ایمنی حریق، شامل آموزش، نظارت بر قراردادهای آتش نشانی مانند نگهداری تجهیزات و نگهداری سوابق می باشد. جانشینانی بایستی معرفی شوند تا در زمانی که مارشال افسر یا فرد ارشد غایب است، همه این مسئولیت ها را بر عهده بگیرد.
بیشتر بخوانید: ایمنی حریق
مانورهای حریق
داشتن کارمندانی ویژه که مسئول اقداماتی ویژه در هنگام بروز حریق اند، کافی نیست. همه پرسنل بایستی نسبت به اعمال روش اجرایی درست و پیروی از آن در هنگام آتش آگاه بوده و آموزش ببینند. مانورهای حریق تمرینات تخلیه اضطراری است و بایستی حداقل سالی یکبار و ترجیحا هر شش ماه یکبار، اجرا شوند. مانورهای مکرر در نواحی با ریسک بالا بایستی برگزار شوند.
سوابق مانورها شامل تاریخ، زمان تخلیه، تعداد شرکت کنندگان و غیره بایستی نگهداری شوند. هر گونه مشکلی ظاهر شود باید تجزیه و تحلیل و حل شود.
حضور و غیاب
معمول است که در محل تجمع ایمن حضور و غیاب انجام شود برای تعیین اینکه آیا همه افراد سایت به محل تجمع ایمن رسیده اند یا خیر؟ این معمولا به صورت دستی انجام می شود با استفاده از ثبت اسامی افراد در سایت یا الکترونیکی از طریق سیستم دسترسی به سایت الکترونیکی. بنابراین ، بسیار مهم است که همه افراد در سایت ثبت شده و ثبت اسامی و سیستم های دسترسی به روز شوند.
اگر کسی پس از حضور و غیاب مفقودالاثر باشد، افسر آتش نشانی مسئول باید مطلع شود تا بتوان جستجو را انجام داد.
حضور و غیاب در ساختمان های با دسترسی آزاد و عمومی ممکن است امکانپذیر نباشد. به عنوان نمونه فروشگاهها. در این مورد ساختمان به طور کامل تخلیه می شود و سپس جستجو می شود.
تدارکات برای افراد آسیب پذیر
کارکنان دارای نا شنوایی یا سایر ناتوانی های جسمی باید در یک طرح تخلیه اضطراری دیده شوند. طرح ها بایستی اجرایی شوند برای کمک به افرادی که در ویلچر هستند و کسانی که نمی توانند از پله ها استفاده کنند در صورتی که بالابر ها غیر فعال شوند در بیشتر طرح های فرار آسانسور و پلکان متحرک به عنوان مسیرهای فرار مناسب نیستند. اقداماتی جهت برآورده نمودن نیازهای گروههای دیگر با تحرک محدود مثل بچه ها و افراد مسن بایستی اجرا شود.
در پایان، میتوان گفت که وسائل فرار اضطراری از آتش نقش حیاتی در حفظ جان و کاهش خسارات ناشی از حریق ایفا میکنند. طراحی، نصب و نگهداری صحیح این وسائل، همراه با آموزش و آگاهیرسانی مناسب به افراد، از اهمیت بالایی برخوردار است. سرمایهگذاری در این زمینه، نهتنها یک وظیفه قانونی، بلکه یک مسئولیت اخلاقی در قبال ایمنی افراد است. با اتخاذ تدابیر مناسب و تجهیزات کارآمد، میتوانیم جامعهای ایمنتر و آمادهتر در برابر خطرات آتشسوزی داشته باشیم.
گروه مهندسی ایران اطفا مرجع تخصصی تجهیزات اطفا حریق، با ارائه طیف گستردهای از محصولات باکیفیت و استاندارد، به شما کمک میکند تا در برابر آتشسوزیها ایمن باشید. بهترین قیمت، بالاترین کیفیت را با ما تجربه کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره باما تماس حاصل نمایید.