آتش خدمت بزرگی به دنیا و جهان بشریت کرده است و به همین لحاظ از قدیم الایام مورد توجه و احترام بشر قرار گرفته است . خطرات حریق همواره متناسب با پیشرفت های تکنولوژی برق آسا قوس صعودی می پیماید ، لذا پیوسته بر تعداد و شدت حریق ها و انفجارات و در نتیجه بر مقدار خسارات و تعداد تلفات و جراحات بمراتب افزوده میشود و دانش بشری با وجود قرنها تلاش پیگیر راه حل قاطعی برای خنثی کردن کامل حریق و انفجار نیافته است. اما بررسی آمارهای دقیق حریق توسط کشورهای مترقی ثابت نموده که بیش از 75 تا 80 درصد حریق ها قابل پیش بینی و پیشگیری می باشد و در صورت استفاده صحیح از ادوات و تجهیزات آتش نشانی عصر حاضر و آموزش و تمرین واقعی کافی و مداوم می توان خسارات و تلفات حریقهای غیر قابل پیش بینی را نیز به حداقل ممکن کاهش داد . پیش بینی و پیشگیری خطرات حریق ، ایجاب اطلاعات پر دامنه و عمیق علمی و فنی می نماید که از یک قرن پیش ضرورت آن کاملاً احساس و به ایجاد رشته مهندسی حفاظت از حریق منجر گردید که همواره وسعت معلومات و اهمیت آن قوس سریع صعودی داشته ، زیرا ناچار بایستی با تکنولوژی روز همگام شود و با تهیه و تدوین انواع آئین نامه ها و استانداردهای معتبر و رعایت و اجرای آنها تا جایی که ممکن است از بروز حریق های احتمالی کاسته شود.
معمولاً مردم به زیبایی و شکل ظاهری ساختمان ، مقدار استفاده ، جنبه های اقتصادی ، بیشترین بهره برداری با کمترین هزینه و مسائلی از این دسته توجه دارند . در هر حال اهداف اساسی محافظت در برابر حریق به ترتیب اهمیت از این قرارند.
1- تأمین سلامت ساکنان ساختمان
این امکان باید فراهم شود که به هنگام بروز حریق ، ساختمان بتواند افراد ساکن در خود را در کوتاهترین مدت به یک محل امن و بی خطر، خواه در داخل ساختمان یا خارج ساختمان ، منتقل کند تا تلفات جانی ، جراحات جسمی و ضایعات روحی به بار نیاید.
2- تأمین سلامت مأموران آتش نشانی
ساختمان باید طوری طرح و اجراء شود که در زمان وقوع حریق جان مأموران نجات و حریق را به مخاطره نیندازد و مانع فعالیتهای مؤثر آنان در انجام عملیات مبارزه با حریق نباشد.
3- به حداقل رسانیدن خسارات مالی
ساختمان باید طوری ساخته شود که در صورت بروز حریق در آن ، زیان مالی به حداقل ممکن محدود باشد ، غیر قابل استفاده نشود و یا محدود و محبوس نمودن آتش در داخل خود ، مانع گسترش و سرایت حریق به ساختمانهای مجاور باشد.
4-مقاومت ساختمان در برابر آتش سوزی
مقاومت ساختمان در برابر آتش سوزی به جنس ،چگونگی ترکیب و رفتار مصالح مورد مصرف و نیــــز حریق بستگی دارد . هر عضو از اعضای ساختمان بر این مبنا ارزیابی میشود که تا چه حد و چند ساعت میتواند در برابر آتش مقاومت کند ، معنی مقاومت این است که جزء یا قسمت مورد نظر چه مدت وظیفه اجرایی و کار کرد خود را در ساختمان حفظ می کند ، یا چه مدت می تواند آتش و خطرات آن را محدود کند و در بعضی موارد نیز ترکیبی از این دو مورد نظر می باشد
بیشتر بخوانید: اصول طراحی سیستم های ایمنی
زندگی در کلان شهر عظیمی همچون تهران بزرگ با ساختار و سازه ها و کارنجات گوناگون در آن و صرف هزینه های بسیار کلان برای صاحبان کالا و مشاغل و جان افراد در ساختمان های بلند مرتبه آن نیاز به پیشگیری از حریق و حوادث وجلوگیری از خطرات جانی و مالی آن دارد.
سازمان آتش نشانی تهران در این راستا اقدام بر اجرای طرحی نو و جدید نموده که آن را بازدید از اماکن و ایستگاه محوری نام گذاری کرده و با پشتکار و دقت و اطلاعات ومعلومات نیروهای جوان و فعال خود پیش می برد.
این تصرفات به 10 گروه تقسبم بندی می شود:
1. تصرفات مسکونی
2. تصرفات کسبی – تجاری
3. تصرفات صنعتی
4. تصرفات حرفه ای
5. تصرفات آموزشی – تربیتی
6. تصرفات درمانی – مراقبتی
7. تصرفات تجمعی
8. تصرفات انباری
9. تصرفات مخاطره آمیز
10. تصرفات ترکیبی
تمام تصرفهای نه گانه بر اساس مقدار بار محتویات و مقدار خطرات حریق به سه گروه زیر طبقه بندی می شود
کم خطر : میانگین محتویات قابل احتراق 50 کیلوگرم در متر مربع زیر بنا
میان خطر : 50 کیلو گرم در متر مربع زیر بنا میانگین محتویات قابل احتراق › 100 کیلو گرم در متر مربع زیر بنا
پر خطر : 100 کیلو گرم در متر مربع زیر بنا میانگین محتویات قابل احتراق
گروه تصرف های کم خطر
شامل تصرفهای مسکونی ، تصرفهای آموزشی و فرهنگی ، تصرفهای درمانی و مراقبتی ، تصرفــهای تجمعی،تصرفهای اداری و حرفه ای و نیز آن دسته از تصرفهای صنعتـی و انبـاری می باشد که محتویات قابل احتراق در آنها از 50 کیلو گرم در متر مربع زیر بنا کمتر است.
گروه تصرف های میان خطر
شامل تصرف های کسبی و تجاری و نیز آن دسته از تصرف های صنعتی و انباری است که محتویات قابل احتراق در آنها بین 50 تا 100 کیلوگرم در متر مربع زیر بنا کمتر است .
گروه تصرف های پر خطر
شامل کلیه تصرفهای مخاطره آمیز ( بدون در نظر گرفتن بار حریق در آنها ) و نیز آن دسته از تصرفهای صنعتی و انباری است که محتویات قابل احتراق در آنها از 100 کیلو گرم در مت مربع زیر بنا تجاوز می کند
حریق ( آتش سوزی )
در آتش‌سوزی، سریع و دقیق فکر کردن حیاتی است. آتش به سرعت گسترش پیدا می‌کند. بنابراین اولین اولویت ما، آگاه کردن افراد در معرض خطر است. اگر در داخل ساختمان هستیم، نزدیک‌ترین آژیر حریق را فعال کنیم یا به آتش نشانی اطلاع دهیم (……….). همچنین باید فوراً به خدمات اورژانس اطلاع دهیم (…….)، اما اگر این کار، خروج ما را از محل به تأخیر می‌اندازد، امنیت خود را به خطر نیندازیم. افرادی که در آتش گیر افتاده‌اند، به سرعت دچار هراس می‌شوند. ما به عنوان ارائه‌کننده کمک‌های اولیه، می‌توانیم با آرام کردن افرادی که رفتارشان احتمالاً ترس و دلهره را در دیگران تشدید می‌کند، از میزان هراس بکاهیم. افراد را برای ترک محل، تشویق و کمک کنیم. هرگز برای برداشتن لوازم شخصی، مجدداً به ساختمان در حال سوختن وارد نشوید و یا خروج خود را به تأخیر نیندازید.تنها موقعی می‌توانید وارد ساختمان شوید که یک آتش‌نشان راه را برای این کار باز کرده باشد.
استاندارد بودن تجهیزات برق
2. نصب کاشف در تمام فضای ساختمان و پارکینگ
3. نصب سیم آب پاش در قسمت پارکینگ
4. نصب جعبه های آتش نشانی در داخل ساختمان
5. نصب جت فن در پارکینگ
6. نصب فن فشار مثبت در راه پله ها
7. نصب پله فرار در فضای بیرونی ساختمان
8. نصب درهای مقاوم در برابر حریق در ورودی راه روها
9.نصب خاموش کننده در کنار درهای ورودی واحدها
10.استاندارد سازی آسانسورها و موتور خانه و تاسیسات
تعریف جریان الکتریکی
هرگاه حاملهاي الكتريسيته ( الكترونها ) در يك هادي بحركت درآيند جريان الكتريكي ايجاد مي شوند . اما هر حركت الكتروني جريان برق نيست . بلكه اين حركت بايد در يك مسير مشخص باشد .هر چقدر الكترونهاي بيشتري در زمان كمتري در مسير مشخص حركت كنند مقدار جريان نيز بيشتر مي شود.
تعریف آمپر
براي دانستن ميزان جريان بايد بتوان آن را با عدد بيان كرد كه به همين منظور از واحد سنجش جريان كه همان آمپر است استفاده مي شود
مقدار يك آمپر جريان اینگونه محاسبه میشود: هرگاه از يك هادي تعداد 28/6 ضربدر 10 بتوان 18 الكترون در يك ثانيه بگذرد اين ميزان الكترون در زمان يك ثانيه معرف يك آمپر جريان الكتريكي است
تعریف ولتاژ
دانستيم هرگاه الكترونها در يك هادي در مسير مشخصي بحركت در آيند جريان الكتريكي ايجاد مي شود . اما الكترونها بدون دريافت نيرو و انرژي از مدار گردش بدور هسته خارج نمي شوند . بنا براين براي توليد جريان نياز به يك نيرو داريم كه آن را از منابع توليد نيرو مانند باتري مي گيريم . بعبارت ساده تر نيروي لازم جهت ايجاد جريان ولتاژ نام دارد كه واحد اندازه گيري آن ولت است
اساس کار فیوز
فيوز يك عنصر حفاظتي در مدار است كه هرگونه اضافه جرياني را كه بيشتر از مقدار نوشته شده روي فيوز باشد تشخيص داده و آنرا سريع قطع ميكند . بدين صورت كه جريان اضافه سبب توليد گرما در فيوز شده و يك سيم حساس به حرارت را كه در مسير عبور جريان و در داخل فيوز قرار دارد ذوب ميكند و در نتيجه مسير عبور جريان قطع شده و اتصال كوتاه بطور موقت برطرف مي شود اما تا زماني كه عامل ايجاد كننده اتصال كوتاه مرتفع نگردد عوض كردن فيوز فايده اي ندارد
1 )تمام سیستم های برق رو کار باید در داخل لوله های پلاستیکی کشیده شود.
2) فیوزها باید متناسب با آمپر مصرفی انتخاب شود.
3) استفاده از فیوزهای تقویت شده و غیر استاندارد ممنوع می باشد.
4) تمام سیم های فشار قوی و سه فاز باید داخل لوله های فولادی کشیده شود.
5)اتصال دو سرسيمها و مفصل بنديها بايد با استفاده ازترمينالهاي پيچي انجام شود .
6) روشنایی ها باید دارای قاب و حفاظ ایمنی باشند.
7) کلید ها و پریزها باید از نوع استاندارد انتخاب گردند.
8) در هنگام خروج از ساختمان برق های اضافی را خاموش نمایید.
9) روشنائيهاي التهابي پرمصرف مجموعه جمع آوري وبراي تامين نورمحيط ترجيحاً از روشنائيهاي فلورسنت استفاده شود.
10) برای اتصالات از ترمینال به جای چسب استفاده شود.
11) استفاده از هواکش و هود ضد جرقه استفاده شود
12) ازعبور دادن سيم برق از زير قفسه ها و دستگاه ها جداً خود داري شود.
13) از یک پریز برای چند مصرف کننده استفاده ننمائید .
14) از کابل ها و سیم های غیر استاندارد استفاده ننمائید .
15) تابلو دست ساز و غيراستاندارد مصرفی بايد جمع آوري و به جاي آن ازتابلوهاي استاندارد استفاده شود.
16) سيمهاي نامناسب و پراكنده مجموعه جمع آوري و به جاي آن ازكابلهاي مناسب و مقاوم استفاده شود.
17) نواقص بازدید شده در سیستم و تجهیزات برق
18) نصب کنتور به صورت غیر استاندارد
19) سیم کشی پراکنده و به هم ریخته
بیشتر بخوانید: پیشگیری و راه های کنترل حریق
سیستم های اعلام حریق
قبل از شروع طراحی و انتخاب تجهیزات سیستم اعلام حریق اولین سوال این است که اصلاً چرا این سیستم در ساختمانها و تأسیسات لازم است. حفاظت از جان و اموال، دو علت اساسی نصب سیستم اعلام حریق است که هر یک از آنها نیاز به طراحی و انتخاب تجهیزات خاص خود را دارد. در اغلب ساختمان ها هم حفاظت از جان و هم اموال به درجاتی مورد نیاز هستند که باید این نیاز برآورده شود.
سیستم اعلام حریق برای حفاظت از اموال
در این سیستم آتش در مراحل ابتدائی به طور خودکار کشف و محل آن تشخیص داده و آژیر کشیده می شود، تا عوامل آتش نشانی چه از محل و چه از سازمان آتش نشانی برای مبارزه با آتش سوزی آماده شوند. سیستم حفاظت از اموال می تواند به دو صورت باشد
1. سیستمی که تمام نقاط ساختمان را پوشش دهد؛
2. سیستمی که قسمت هائی از ساختمان را که خطر آتش سوزی در آن بیشتر است پوشش دهد.
سیستم اعلام حریق حفاظت از اموال به تجهیزات، تابلوی کنترل مرکزی و نشان دهنده، شستی ها، آشکارسازهای خودکار، آژیرها، تابلوهای تکرار، مکانی برای نصب اعلام حریق و استقرار افراد مسئول سیستم و سیستم اطفاء حریق ثابت نیاز دارد.
سیستم حفاظت از جان افراد
عملکرد این سیستم کارانداختن به موقع آژیر است تا افراد وقت کافی برای فرار از مهلکه داشته باشند. مشخص بودن مسیر خروج در این سیستم بسیار مهم است. زیر اگر دامنه دید مسیر خروج کمتر از ده متر باشد، این مسیر مسدود تلقی می شوند.در یک ساختمان سیستم حفاظت از جان می تواند به صورت های زیر در نظر گرفته شود:
1. سیستمی که همه بخش های ساختمان را پوشش دهد.
2. سیستمی که فقط قسمت هائی از ساختمان را در بر گیرد که در صورت آتش سوزی خطر جانی بیشتری برای ساکنان دارد.
3. سیستمی که فقط فضاها و راهروهای منتهی به راهها و پله های اضطراری را پوشش دهد.
4. سیستم دستی که برای به کار انداختن آژیرها به وجود افراد متکی است
در این مقاله به اصول پیشگیری و مبارزه با حریق در ساختمان ها پرداختیم. با رعایت این اصول و استفاده از تجهیزات مناسب، می‌توانیم ایمنی ساختمانها را در برابر آتش‌سوزی به طور چشمگیری افزایش دهیم و از بروز خسارات جانی و مالی جلوگیری کنیم. مسئولیت‌پذیری همه افراد، از سازندگان و مدیران ساختمان گرفته تا ساکنین، در رعایت نکات ایمنی و آمادگی برای مقابله با حریق، نقشی حیاتی ایفا می‌کند. آموزش مداوم، بازرسی‌های منظم و به‌روزرسانی سیستم‌های ایمنی، گامی ضروری در جهت حفظ جان و مال شهروندان است. توجه به جزئیات در هر مرحله از طراحی، اجرا و نگهداری، کلید اصلی دستیابی به ساختمانهای ایمن در برابر حریق است.
شرکت اطفا حریق ایران اطفا مجری مطمئن و با تجربه برای نصب و راه‌اندازی سیستم‌های اعلام حریق و اطفاء حریق میباشد ایران اطفا به شما کمک می‌کند تا در برابر آتش‌سوزی‌ها ایمن باشید. بهترین قیمت، بالاترین کیفیت را با ما تجربه کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره باما تماس حاصل نمایید.
