پیشگیری و کنترل حریق شامل مجموعه اقداماتی است که برای جلوگیری از وقوع آتش سوزی و محدود کردن گسترش آن در صورت وقوع انجام می شود. این اقدامات شامل اقدامات پیشگیرانه مانند آموزش، تجهیزات ایمنی و رعایت نکات ایمنی، و همچنین اقدامات کنترلی مانند استفاده از سیستم های اطفای حریق و خروج اضطراری می باشد.

پیشگیری از حریق شامل موارد زیر است:

• کنترل منابع بالقوه تولید جرقه
  
•  کنترل مواد قابل احتراق
  

کاربرد و ذخیره سازی مواد قابل اشتعال و قابل احتراق

مواد قابل اشتعال ریسک حریق را بالا می برد. بنابراین بایستی نسبت به معمول سازی آنها در محل کار توجه دقیق شود اگر مواد قابل اشتعال نمی تواند حذف شود، تا آنجایی که ممکن است، کمیت آنها بایستی کاهش پیدا کند و استفاده یا کاربرد آنها کنترل شود. همه موادی که خطر آتش سوزی یا انفجار دارند بایستی به طور مناسبی ذخیره، حمل و نقل یا به کار روند. این در مورد مواد جامد مثل منیزیم، مایعات مثل نفت خام، حلال ها و غیره و گازها مثل هیدروژن، گاز مایع و اکسیژن نیز کاربرد
دارد.
مواد قابل اشتعال و قابل احتراق بایستی با دقت حمل و استفاده شوند و به وضوح مشخص شوند. استفاده کنندگان بایستی از خطرات هر ماده و احتیاطات لازم آگاه باشند. مایعات قابل اشتعال بایستی در ظروف و مکان های مناسبی با درپوش محکم، ذخیره و نگهداری شوند و به طور صحیحی برچسب گذاری شوند. منابع جرقه بایستی به طور دقیقی کنترل شوند. بایستی از اینکه همه تجهیزات برقی برای کار در محیط های دارای پتانسیل بالقوه مواد قابل اشتعال مناسب هستند، اطمینان حاصل نمود. هنگامی که مواد قابل اشتعال و احتراق مورد استفاده قرار نمی گیرند ، بایستی در فضایی ذخیره و نگهداری شود که احتمال نشت هم در نظر گرفته شده است و باید به دور از واحدهای فرآیندی باشد و در مسیر فرار اضطراری نباشد.

کنترل منابع جرقه، سوخت و منابع اکسیژن

بیشتر آتش سوزی ها در محل کار به علت نبود کنترل بر روی منابع جرقه رخ می دهد. این موارد همیشه با طراحی دقیق سیستم ها و شیوه های کاری در محل کار قابل پیشگیری است. یکی از شیوه های مهم اجرا و مشخص نمودن فضاهای “سیگار نکشید” می باشد. در مکان هایی که سیگار کشیدن مجاز است، زیر سیگاری های فلزی به اندازه کافی بایستی فراهم شود. منابع تولید جرقه بایستی به دور از مواد سوختنی مثل تزیینات، پارچه، کاغذ و… شناسایی شده در مطالعه ارزیابی ریسک نگه داشته شوند.

سیستم های ایمن کار

سیستم های ایمن کار باید متناسب با نوع کار و تجهیزات مورد استفاده باشد.

 کار با فرایندها یا ابزارهای داغ

اکثر محیط های کاری از فرایندها و تجهیزاتی استفاده می کنند که ذاتا گرمای کافی را ایجاد می کنند تا در شرایط مناسب به عنوان منبع اشتعال عمل کنند. با این وجود شیوه های کاری خوب می تواند ریسک حریق را کاهش دهد که شامل موارد زیر است:

•  اطمینان از اینکه فرآیندهای کاری گرم، به دور از مواد قابل احتراق انجام می شود. 
• اطمینان از اینکه هیچ چیزی بر روی هیترها گذاشته یا ذخیره نمی شود.
  
•  اطمینان حاصل کنید سطوح داغ از قبیل بویلرها و لاین های مربوطه عایق کاری شده اند.
  
•  اطمینان حاصل نمایید یک آتش نشان ناظر، ناحیه را بعد از انجام کار گرم چک میکند ) آتش نشان ناظر، فردی است مجهز به یک کپسول اطفاء حریق که آماده خاموش کردن هرگونه آتش اضطراری است(.

ماشین آلات

ماشین آلاتی که به طور خوبی تعمیر نمی شوند ممکن است بیش از حد داغ شده و یا تولید جرقه نمایند و بنابراین یک برنامه تعمیر و نگهداری منظم لازم است تا شانس ایجاد ریسک حریق را کاهش دهد. باید به طور منظم کلیه ماشین آلات و تجهیزات را با بررسی روانکاری مناسب یاتاقان ها و کشش صحیح تسمه های محرک برای جلوگیری از اصطکاک و گرم شدن بیش از حد بازرسی کرد.

 سیستم ها و تجهیزات برقی

حفاظت ناکافی از تجهیزات و سیستم های برقی، همراه با با تعمیر و نگهداری ناکارآمد خطر آتش سوزی قابل توجهی را ایجاد می کند. خطاهای برقی ارتینگ معیوب، اتصالات شل، مدارهای کوتاه علل آتش سوزی های صنعتی هستند. همه تجهیزات و سیستم های برقی شامل کابل ها و تجهیزات برقی بر روی پشت بام ساختمان بایستی بر اساس یک برنامه منظم بازرسی و تعمیر و نگهداری شوند. تجهیزات برقی وقتی که استفاده نمی شوند به علت اینکه ممکن است بیش از حد گرم شوند، بایستی خاموش یا از پریز خارج شوند.

 ضبط و ربط خوب

پسماند مواد قابل اشتعال بایستی در ظروف فلزی با درب مناسب نگهداری شود. استانداردهای ضبط و ربط مناسب بایستی به کار گرفته شود که شامل موارد زیر است:

• تخلیه سطل زباله برای جلوگیری از تجمع مواد قابل احتراق.
  
•  جلوگیری از تجمع روغن و لکه.
•  جلوگیری از تجمع روغن و لکه.
•  پاکسازی زباله ، ازمناطق اشغال نشده مانند شفت آسانسور و زیر آسانسور.
•  دور نگه داشتن منابع جرقه از مواد قابل اشتعال.
•  اطمینان حاصل کنید که لباس های گشاد جرقه نمی زند.

رعایت این نکات و اقدامات پیشگیرانه و کنترلی می تواند به طور قابل توجهی از وقوع و گسترش حریق جلوگیری کند و خسارات ناشی از آن را کاهش دهد.

گروه مهندسی ایران اطفا مرجع تخصصی تجهیزات اطفا حریق، با ارائه طیف گسترده‌ای از محصولات باکیفیت و استاندارد، به شما کمک می‌کند تا در برابر آتش‌سوزی‌ها ایمن باشید. بهترین قیمت، بالاترین کیفیت را با ما تجربه کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره باما تماس حاصل نمایید.